מיין היימישע סיסטעם
אונזער היימישע סיסטעם האט כמה וכמה פראבלעמען, אבער א לעזונג צו די פראבלעמען איז דא גאנץ שוואך.
און די תוצאה איז געווענטליך אויף איינע פון צוויי עקסטרעמען, אדער מאכט מען אפ אז אלעס וואס מען האט געלערנט איז נארישקייטן, און מען לאזט אלעס אפ, איינער בגלוי און א צווייטער בסתר און א דריטער למחצה ולשליש.
אדער נעמט מען דעם אנדערן עקסטרעם, אז מען מאכט צו די אויגן און מען גייט ווייטער אזוי ווי ביז יעצט, אזוי ביניך אויפגעוואקסן און אזוי וועליך בלייבן, דאס איז עס און מען קען עס נישט טוישן.
און ביידע וועגן זענען נישט די ריכטיגע סעלושען, ווייל ביידע וועגן באפרידיגט נישט די נשמה און מח, מען פילט אז עפעס פעלט דא, עפעס שטומט נישט, עס בארוהיגט נישט דעם מח.
וואס יא? עס איז דא א דריטע מיטל-וועג, וואס דאס איז לדעתי זייער געשמאק, א בחינה פון אשריך בעולם הזה וטוב לך לעולם הבא.
די תורה ומצות זענען זייער געשמאק און זיס, "דרכי' דרכי נועם וכל נתיבותי' שלום", ועוד נאך אסאך פסוקים וואס זאגן אז די תורה און מצות און דער באשעפער זענען זייער זיס און געשמאק, ומשם ראי' אז אויב מען פילט אז דאס איז נישט אמת, עס איז בכלל נישט זיס, איז א סימן אז די תורה וואס מען טוט איז נישט די זעלבע תורה וואס דער אייבערשטער האט געגעבן.
און דאס איז די צוויי הויפט פראבלעמען וואס פלאגט אונזער סיסטעם/חינוך.
1. מען לייגט צו אסאך מער וויפיל די תורה האט באפוילן, און מען רעדט אסאך מער פון די טפלים וואס מען האט צוגעלייגט ווי פון די עיקרי התורה; פון וואס רעדט מען מער, פון תאוות אכילה אדער פון לייגן תפלין? פון דאס דאווענען וואס דארף נעמען כאטש א שעה, אדער פון היטן שבת? ועוד הרבה.
איך האב שוין געשריבן דא ערגעץ וועגן דעם איד וואס האט געקויפט א זאק וואס גייט אין דעם אריין 100 פאטעטעס, אבער ער איז געווען אן אויבער-חכם און דוקא געוואלט אריינשטופן דארט 1000 שטיק, ער האט אנגעהויבן שטופן און ער האט געזעהן אז עס גייט א מחי', עס לאזט זיך אריינשטופן וויפיל ס'גייט, אבער ער האט נישט באמערקט ווי פון אונטן האט זיך געעפענט א גרויסער לאך, און די ערשטע 100 פאטעטעס זענען שוין פון לאנג ארויסגעפאלן, והנמשל מובן.
2. מען מאכט דעם באשעפער פאר אזא סארט באגי-מען, עפעס א שרעקעדיגער מאנסטער וואס זוכט נאר צו רודפ'ן די מענטשהייט, און כאפן מענטשן ביי עבירות; פון וועלכע זוהר רעדט מען מער, פון דעם זהר אז אויף געוויסע עבירות העלפט נישט קיין תשובה (וואס ווערט איינמאל דערמאנט אין זהר, און אויף א צווייטע פלאץ אין זהר שטייט פארקערט), אדער פון דעם אנדערן זוהר אז יעדע קלייניקייט וואס א איד טוט פארן אייבערשטן איז זייער חשוב און מאכט א גרויסן רעש אין אלע עולמות (וואס דאס ווערט דערמאנט אין יעדע איינציגע פרשה אין זהר)?
איך גלייב נישט אז דאס וואס עס באדערט דעם עולם איז די חיצוניות פונעם סיסטעם, דער שטריימעל איז נישט אזוי שווער ווי דאס וואס ליגט אונטערן שטריימל, דער מח באדערט, מען באקומט נישט קיין צופרידנשטעלנדן ענטפער אויף די קשיות וואס שטערט דעם מח, די אידישקייט מאכט נישט גוט פילן, ממילא צו וואס דארף איך עס?
וואס איז די עצה? מיין עצה איז אז מען זאל מחנך זיין זיך און די קינדער מיט די עיקרי הדת, מיט די תרי"ג מצות אזוי ווי חז"ל האבן אונז געלערנט, און דאס דארף גיין מיט א שמחה און געשמאק, דער אייבערשטער איז זיך מחי' מיט מיר ווען איך טוה א מצוה, ער האט מיר זייער ליב, און ווען איך טוה אן עבירה שטערט עס אים זייער שטארק, אבער ער ווארפט מיר נישט אוועק וועגן דעם, ער ווארט נאר אז איך זאל צוריק קומען צו אים, עד יום מותו תחכה לו לתשובה, און איינמאל איך בין צוריק ביי אים איז אלעס צוריק ווי פריער מיר זענען די בעסטע חברים, און מיר פארשטייען זיך איינער דעם צווייטן.
און להבהרת הדברים: צו דעם פעלט בכלל נישט אויס צו טוישן די חיצוניות, מען דארף נישט ווערן אויס חסידישער איד לכבוד דעם, ווייל איינמאל דער מח איז צופרידן, ער ווייסט אז ער טוט גוטע זאכן, מאכט שוין די חיצוניות גארנישט אויס, און סתם צו טוישן די לבוש וכדו' וואס מען איז מיט דעם אויפגעוואקסן פעלט נישט אויס, עס געבט נאר צו צום געשמאק, און פארשטייט זיך אז מען קען ווייטער עסן הערינג מיט אייער קוכל, און איינטונקן די חלה אין די טאמעטע דיפ.
אבער.. איך בין נאר איין אפגעריסענער ניק פון קאווע שטיבל, און איך קען נישט טוישן דעם סיסטעם, און אפילו אלע ניק'ס וועלן זיך צוזאמנעמען וועלן זיי אויך נישט קענען טוישן דעם סיסטעם, מיט וויפיל אשכולות וואס מען וועט נאר נישט עפענען.
אבער מיינע קינדער קען איך העלפן, איך שיק זיי טאקע אין היימישע מוסדות אינעם רעגולען סיסטעם, איך בין פולשטענדיג אינעם סיסטעם ראשי ורובו, אבער אינדערהיים ביי סאפער און שבת ביים טיש, בין איך מחנך מיינע קינדער רק על דרך התורה, מיר דארפן טוהן נאר וואס די תורה הייסט, און יעדע מצוה וואס מען טוט איז מען מחי' דעם אייבערשטן דערמיט, און מען באקומט פאר דעם גאר א גרויסן שכר, און אויב מען פאלט דורך מיט אן עבירה, איז דא אן "אנדא" קנעפל, וואס רופט זיך תשובה, און דער אייבערשטער האט זייער ליב ווען מען טוט תשובה, ער האט דאך דערפאר באשאפן די מענטשן אויסער די מלאכים, ווייל זיי האבן א יצר הרע, און זיי פאלן דורך און הייבן זיך צוריק אויף, כי שבע יפול צדיק וקם, די קונץ איז נישט צו זיין אייביג וואויל, די קונץ איז אייביג צוריק צו קומען צום באשעפער, און אז דער באשעפער איז א גוטער און ער איז גרייט פאר אונז בכל עת מצוא, ער האט שטענדיג אן אפען אויער אונז אויסצוהערן און צו העלפן מיט וואס מיר דארפן ביד רחבה.
און וואס זאל איך אייך זאגן? רעדן האט א געוואלדיגע כח, עס גייט זיי אריין אין די ביינער, און איך שעפ ב"ה אסאך נחת פון זיי, דער אייבערשטער זאל העלפן ווייטער.
אויף איין זאך בין איך זייער מקפיד, נישט צו רעדן שלעכט אויף קיין "שום" גדול בישראל, אויף קיין שום משפיע אדער מנהיג.
פארוואס? ווייל איך האלט אז כדי צו קענען לעבן אויף די אויבענדערמאנטע וועג מוז מען האבן אסאך חיזוק און הדרכה, אזוי ווי די חז"ל זאגן דברים הצריכים חיזוק תורה ותפלה ודרך ארץ וכו', און דאס באקומט יעדער איינער פון א פלאץ וואס ציעט אים, לאו דוקא פון דעם רבי'ן וואס מיין טאטע האט געהאט חיזוק פון דעם רבי'נס טאטע, איך האב געטראפן מיין חיזוק און סיפוק אין ברסלב, איך ווייס אבער נישט ווי מיינע קינדער וועלן עס טרעפן, דערפאר געב איך זיי חיזוק אויף שמירת התורה והמצות מיט שמחה און געשמאק, און ווען זיי וועלן עלטער ווערן וועלן זיי טרעפן א פלאץ פון ווי זיי וועלן קענען נעמען זייער חיזוק, און דערפאר רעד איך נישט אויף קיינעם, ווייל ווען איך וועל רעדן וועלן זיי גיין נאך ווייטער אז קיינער איז נישט גוט, און זיי וועלן אלעס אפלאזן, איך וויל זיי געבן דעם שאנס צו קענען טרעפן א פלאץ וואס זאל באפרידיגן זייער נשמה.
דאס איז מער/ווייניגער די נקודות אויפן שפיץ גאפל, איך האף אז איך האב עס גענוג גוט ארויסגעברענגט.
איך האב פרובירט דעם וועג מיט גרויס הצלחה, און ווער עס וויל עס נאכמאכן הרשות בידו.
אין תגובות:
הוסף רשומת תגובה